کجا و کی میتوانیم از حق ابطال (باطل کردن) استفاده کنیم

چه قراردادهایی را میتوان حتی بعد از امضا، آنها را ملغی کرد؟

قراردادهایی که در خارج از مغازه بسته میشوند

قراردادهایی که در خارج از محیط یک مغازه بسته میشوند، بعنوان مثال قراردادهایی که دم در خانه بسته شده اند، یعنی فردی به در خانه شما مراجعه میکند و به شما پیشنهاد قراردادی را میکند و شما این قرارداد را امضا میکنید. قانون حمایت از مصرف کننده در تمام این موارد به مصرف کننده این حق را میدهد که این قراردادها را به طور یک جانبه لغو کند، زیرا مصرف کننده گول خورده است و سرش کلاه رفته است.

قراردادهای راه دور

قراردادهایی که چه از طریق تلفن، اینترنت، به صورت پستی، از طریق فاکس و یا کارت پستال بسته شده اند نیز از طرف سازمان های حمایت از مصرف کنند گان قابل باطل کردن هستند.

تا چه وقتی میتوان یک قرارداد را باطل کرد؟

هر قراردادی را میتوان تا 14 روز بعد از امضای آن باطل کرد. زمان شروع (یعنی از کی این 14 روز حساب میشود) بستگی به این دارد که موضوع قرارداد (یا خرید) چیست.

اگر جنسی خریداری شده است، زمان ابطال قرارداد از زمانی شروع میشود که جنس به طور کامل به دست مصرف کننده برسد. بعنوان مثال وسایلی برای حیاط خود در تاریخ اول ماه می از روی اینترنت خریداری کرده اید، حق ابطال شما از روز بعد از خرید اینترنتی شما شروع میشود. به این ترتیب شما میتوانید تا ساعت 12 شب روز 15 ماه می این خرید اینترنتی را باطل کنید.

مثال دیگر: وقتی شما قرارداد برای برق، گاز، آب یا گازوییل برای خانه را میبندید، شروع قرارداد از زمانی است که شرکت مزبور به شما یک نامه میدهد که این قرارداد بسته شده است. شما از روز بعد از دریافت این نامه، 14 روز وقت دارید که قرارداد خود را باطل کنید.

ابطال یک قرارداد در حالی به طور قانونی امکان پذیر است که مصرف کننده از حق و حقوق خود برای ابطال قرارداد آگاه باشد، یعنی فروشنده قرارداد باید به طور مکتوب به اطلاع مصرف کننده کلیه الزامات قرارداد را به اطلاع برساند.

اگر قراردادی دم در خانه بسته میشود، باید فروشنده ای که دم در خانه آمده است به مصرف کننده (خریدار) به طور مکتوب موضوع قرارداد و اینکه در چه شرایطی میشود این قرارداد را باطل کرد، را به اطلاع برساند.

اگر قراردادی از راه دور بسته شده است و یا جنسی از روی یک کاتالوگ سفارش داده میشود، باید فروشنده ای که این کاتالوگ را بیرون میدهد، امکان ابطال قرارداد را به مصرف کننده معرفی کند تا مصرف کننده حق ابطال قرارداد یا حق ابطال خرید خود را بشناسد. یعنی در کاتالوگی که اجناس برای فروش نشان داده میشوند، باید حق ابطال نیز مکتوب نوشته شده باشد. اگر حق ابطال در این کاتالوگهای فروش نباشد، وتازه بعد از خرید به طور مکتوب برای مصرف کننده ارسال میشود، حق ابطال قرارداد بعد از دریافت "حق ابطال به طور مکتوب" شروع میشود. یعنی مصرف کننده باید حتما به موضوع قرارداد آگاه باشد و حق و حقوق خود را بشناسد و فرصت این را داشته باشد که این قرارداد را در صورتی که از آن ناراضی است، باطل کند.

اگر خریداری یا مصرف کننده ای به هر دلیلی از حق ابطال خود اطلاع نداشته باشد و یا نداند، در هر حالت تا 14 روز میتواند جنسی را که خریده است و یا موضوع قراردادی که بسته است را باطل کند و از حق ابطال خود استفاده کند.

اگر شما بعنوان مصرف کننده یا خریدار، جنسی را خریدید ویا قراردادی را بستید و بعد از بستن قرارداد یه موضوع آن شک کردید، حتما سریع اقدام کنید و قرارداد را باطل کنید. یعنی تلاش کنید که حتما در این فرصت 14 روز بعد از خرید جنس و یا بستن قرارداد اقدام کنید. متاسفانه ما در سازمان حمایت از مصرف کننده با موارد بسیار زیادی مواجه شده ایم که مصرف کننده از این حق خود خیلی دیر استفاده کرده است و ضررهای مالی دیده است. به همین خاطر به شما پیشنهاد میکنیم که اگر از قراردادی ناراضی هستید و یا نمیدانید که چطور میتوانید آن را باطل کنید، حتما به سازمان حمایت از مصرف کننده مراجعه کنید و مشاورت بگیرید.

برای لغو قرارداد باید چه کار کرد؟ 

برای اینکه یک قرارداد را به طور قانونی باطل کنیم، کافی نیست که شما مثلا جنسی را که خریداری کرده اید را بدون هیچ یادداشتی برگردانید. در فروشگاههای اینترنتی خیلی موارد به این شکل هستند که جنس را بدون هیچ یادداشتی برمیگردانند. شما میتوانید جنس را برگردانید ولی باید حتما به فروشنده یا طرف قرارداد خودتان به طور مکتوب دلیل برگرداندن جنس را اعلام کنید. در این رابطه هیچ فرم مخصوصی برای ابطال قرارداد یا برگرداندن جنس وجودندارد.

بعضی از فروشگاههای اینترنتی وقتی جنس را ارسال میکنند، یک فرم مخصوص را هم میفرستند که اگر خریدار به هر دلیلی نخواست و جنس را برگرداند، این فرم را پرکند و جنس را به آدرس فرستنده ارسال کند. شما میتوانید برای اطمینان خودتان و برای اینکه فردا فروشنده اعلام نکند که جنس را فرستاده و پولش را دریافت نکرده است از این فرم استفاده کنید و باز برای اطمینان بیشتر میتوانید جنس را به صورت سفارشی یا فاکس و یا با ارسال ایمیل به فروشنده اطلاع بدهید و برای او برگردانید.

اگر شما جنسی را از روی اینترنت اطلاع دادید، آنرا هم حتی دریافت کردید ولی میخواهید آنرا برگردانید، میتوانید ایمیلی قرارداد خود را لغو کنید و جنس را به فروشنده یا طرف حساب قرارداد خود برگردانید.

در تمامی این موارد توجه کنید که از تاریخی که جنس را دریافت کرده اید تا تاریخی که جنس را برمیگردانید، نباید بیشتر از 14 روز گذشته باشد.

قراردادها یا خریدهایی که در مغازه صورت میگیرند

وقتی خریدی در مغازه صورت میگیرد، هیچ قانون مکتوبی برای ابطال قرارداد خرید، بسته نشده است. خریدار یا مصرف کننده میتواند در مغازه به طور رسمی جنس خریداری شده را چک کند و از کیفیت آن اطلاع پیدا کند. در این نوع خریدها باید به قانون خرید د رمغازه توجه کرد. وقتی شما جنسی را در مغازه خریداری میکنید میتوانید همین جنس را با ارائه برگه خرید همین جنس، تا 14 روز بعد از خرید، برگردانید. موارد زیادی هستند که مغازه ها از تحویل جنس خودداری میکنند و به خریدار این امکان را میدهند که به جای جنسی که خریده اند و میخواهند پس بدهند؛ جنس دیگری را بردارند.

در مورد دیگر وقتی مثلا فروشگاهی یک تلفن دستی را به اقساط به فروش میرساند؛ وقتی فروشنده که این دستگاه تلفن دستی را که قیمت آن 200 یورو است قسطی خریده است؛ میتواند تا 14 روز بعد از امضای قرارداد قسطی؛ قرارداد خود با فروشنده را باطل کند.

اگر شما سئوال در این موارد دارید میتوانید با مراکز حمایت از مصرف کننده و یا با انجمن حمایت از خانه داران تماس بگیرید.